حکمت بخشش فدک به حضرت فاطمه (سلام الله علیها) چیست؟
جمعه, ۲۳ اسفند ۱۳۹۲، ۰۵:۴۳ ب.ظ
بسم الله
اندک مدتى پس از فتح فدک، پیامبر از
جانب خداوند مأموریت یافت تا حق اقرباى خویش را بدیشان بپردازد: و ءات ذا القربى
حقه. [ اسراء (17): 25. ] در پى نزول این آیه، پیامبر از جبرئیل
پرسید: منظور از «ذاالقربى» چه کسانى مى باشد و حق ایشان چیست؟!
فاطمه ى زهرا علیها السلام به پدر عرضه داشت: شما بر جان و مال من صاحب اختیارید و تا شما زنده اید، نمى خواهم در آن تصرفى داشته باشم. پیامبر فرمود ترس من از آن است که نااهلان، تصرف نکردن تو را در زمان حیاتم بهانه اى قرار دهند و بعد از من، آن را از تو منع نمایند. فاطمه عرضه داشت: پس آن گونه که صلاح مى دانید، عمل نمایید. [ فقالت: لست احدث فیها حدثا و انت حى انت اولى بى من نفسى و مالى لک. فقال: اکره ان یجعلوها الیک سبه فیمنعوک ایاها من بعدى فقالت: انفذ فیها امرک. بحارالانوار: ج 29، ص 118، حدیث 11. المناقب: ج 8، ص 142. ]
پیامبر، ورقه اى خواست و امیرالمؤمنین علیه السلام را فراخواند و از او خواست تا سند مالکیت فدک را براى حضرت زهرا علیها السلام ، به عنوان اعطایى پیامبر، تنظیم نماید. و آن گاه پیامبر صلی الله علیه وآله ، على علیه السلام و ام ایمن را بر این امر شاهد گرفت و پس از شهادت دهى ام ایمن، در شأن او فرمود: «ام ایمن زنى از زنان اهل بهشت است». [ فدعا بادیم و دعا على ابن ابى طالب فقال: اکتب لفاطمة علیهاالسلام بفدک نحلة من رسول الله، فشهد على ذلک على ابن ابى طالب علیه السلام و مولا لرسول الله و ام ایمن. فقال رسول الله: ان ام ایمن امرأة من اهل الجنة. بحارالانوار: ج 29، ص 116. الخرائج: ص 25. ] سپس پیامبر، مردم را به منزل حضرت زهرا فراخواند و به آنان خبر داد که فدک از آن فاطمه است و در همان جا اولین درآمد فدک را به عنوان اهدایى فاطمه علیهاالسلام بین مردم تقسیم فرمودند و بدین صورت مالکیت فاطمه علیهاالسلام بر فدک را رسمیت بخشیدند. [ فجمع الناس الى منزلها و اخبرهم أن هذا المال لفاطمة. ففرقه فیهم و کان کل سنة کذلک و تأخذ منه قوتها.... بحارالانوار: ج 29، ص 118. المناقب: ج 1، ص 142. ]
در پى این بخشش حضرت زهرا علیهاالسلام نماینده اى از جانب خویش براى فدک تعیین نمود و کارمندانى را تحت فرمان او سپرد تا پس از محاسبه ى دقیق و پرداخت حق الزحمه ى کارگران، سود خالص آن را خدمت آن حضرت تقدیم نمایند. در طول چهار سال مالکیت پر افتخار حضرت زهرا علیهاالسلام تمام درآمد سالیانه ى فدک که بالغ بر 120000 سکه ى طلا مى شد [ و جاء اهل فدک الى النبى، فقاطعهم على اربعه و عشرین الف دینار فى کل سنه. بحارالانوار: ج 29، ص 116، حدیث 10 و ج 17، ص 378، حدیث 46. اثبات الهدات: ج 2، ص 116، حدیث 515. ] ،به دست سخاوتمند آن حضرت در امور خیر و سامان بخشى به زندگى نیازمندان مصرف مى گشت.
