تاریخچه مدینه و مکانهای مختلف مسجد النبی، قبرستان بقیع و شهر مدینه

 بسم الله

یثرب، مدینه یا مدینة النبی : این شهر پس از هجرت نبی گرامی اسلام، به مدینة النبی معروف شد، در اولین شب ربیع الاول سال 14 بعثت، پیامبر به یثرب مهاجرت نمودند و سرآغاز تاریخ مسلمانان، از همان سال می باشد.
فاصله مدینه تا مکه حدود 420 کیلومتر است.

ورود پیامبر به دهکده قبا و تاسیس اولین مسجد ( مسجد قبا)

پیامبر اسلام روز دوشنبه 12 ربیع الاول از مکه به دهکده قبا که در آن زمان بیش از یک فرسخ با یثرب فاصله داشت رسیدند و پس از سه روز حضرت علی (ع) به ایشان ملحق و پیامبر اولین مسجد را در این مکان به دست مبارک خود بنا کردند.

پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: کسی که به مسجد من ( مسجد قبا ) بیاید و در آنجا 2 رکعت نماز بخواند، ثواب یک عمره را دارد.

ورود پیامبر به مدینه و تاسیس مسجدالنبی

پیامبر گرامی اسلام (ص)، پس از ترک قبا به خانه ابو ایوب در یثرب (مدینه) وارد و به برکت حضور ایشان، مادر ابو ایوب که نابینا بود شفا یافت و بینا گردید.

پیامبر پس از ورود به مدینه، زمین کنار منزل ابو ایوب را که متعلق به دو یتیم به نام سهل و سهیل بود خریدند و بنای مسجدالنبی را گذاشتند. که این مسجد مرکز حکومت اسلامی گردید.

مساحت مسجدالنبی و صحن های اطراف آن در حال حاضر حدود 135 هزار متر مربع و گنجایش حدود یک میلیون نمازگزار را دارد.

قسمت های تاریخی داخل مسجدالنبی

ستونهای مسجد :
ستون محلقه : نزدیک محراب فعلی بوده و برای معطر کردن فضای مسجد عود بر آن می سوزاندند.
ستون عایشه یا استوانه عایشه : ستونی است در مسجدالنبی نزدیک قبر مطهر و محراب پیامبر گرامی اسلام.
ستون سریر : مسلمانان شبها در کنار آن می نشستند و مشغول ذکر و عبادت می شدند.
ستون محرس ( حرس یا ستون علی ابن ابی طالب) : حضرت علی (ع) در کنار این ستون می ایستادند و از پیامبر اسلام محافظت می کردند.
ستون وفود : کنار این ستون محل دیدار پیامبر با گروهها و قبایل و هیئات های اعزامی از سایر بلاد بوده است.
ستون حنانه : پیامبر خدا هنگام سخنرانی به درختی که کنار محراب بود تکیه می دادند و از آن به عنوان منبر استفاده می کردند.
ستون توبه ( اسطوانةالتوبه، معروف به ابولبابه ) : محلی است که توبه ابولبابه که به مسلمانان و پیامبر خیانت کرده بود با استغاثه بخشیده شد.

خانه و مرقد مطهر پیامبر ( حجره طاهره ) : پیامبر هنگام بنای مسجدالنبی دو اطاق برای همسران خود سوده و عایشه در کنار مسجد از خشت و درخت خرما بنا کردند که اکنون قبر شریف پیامبر در آنجا واقع است.

خانه حضرت فاطمه زهرا ( س ) :
خانه حضرت فاطمه (س) پشت خانه عایشه بود و درب خانه علی (ع) کنار ستونهای وفود و حرس قرار داشت.

ابعاد حجره طاهره 16متر در 15 متر و مساحت آن حدود 240 متر مربع است. گنبد سبز یا گنبد الخضراء روی حجره طاهره است.


روضة النبی :
از خانه پیامبر(ص) تا خانه حضرت فاطمه (س) به سمت شمال و تا منبر پیامبر از سمت غرب در مسجدالنبی محل روضه است. پیامبر فرمودند: بین منزل و منبر من باغی از باغهای بهشت است و به روایتی، قبر مطهر حضرت فاطمه زهرا (س) در این مکان و به روایتی دیگر در قبرستان بقیع می باشد.

منبر پیامبر گرامی اسلام (ص) :
اولین منبری که برای پیامبر (ص) ساخته شد، سکویی از گل بود که پیامبر بر روی آن سخنرانی میکردند، ولی اکنون منبری یکپارچه از سنگ مرمر نفیس، که حدود 400 سال پیش ساخته شده به جای منبر پیامبر نصب گردیده است.


ایوان صفه (محل اصحاب صفه) : به علت افزایش مهاجران به مدینه در آن زمان رسول خدا دستور دادند در کنار مسجدالنبی برای تهیدستان ایوان سقف داری بسازند تا آنان در آنجا سکونت کنند. در میان این گروه افرادی چون بلال، سلمان فارسی، عمار یاسر و مقداد به چشم می خوردند. تعداد این افراد، 70 تا 100 نفر ذکر شده است. برای این افراد که آنها را اصحاب صفه میگویند، کلاسهای سواد آموزی برگزار میگردید و آنان همیشه در صف اول نماز جماعت و میدانهای جنگ حاضر بودند.

فضیلت مسجدالنبی از زبان حضرت علی (ع) : چهارنقطه در دنیا از باغهای بهشت است :
مسجدالحرام ، مسجدالنبی، مسجد کوفه و مسجد الاقصی
امام صادق (ع) فرمودند: یک نماز در مسجدالنبی برابر با 10 هزار نماز است.

قبرستان بقیع

قبرستان بقیع مدفن امامان و بزرگان دین واصحاب رسول خداست.
امام حسن مجتبی (ع)، امام زین العابدین (ع)، امام محمد باقر (ع)، امام جعفر صادق (ع)، عموی پیامبر (عباس ابن عبدالمطلب)، فاطمه بنت اسد مادر امام علی (ع)، دختران پیامبر ( رقیه ، زینب ، ام کلثوم )، همسران پیامبر، اسماعیل (فرزند امام جعفر صادق)، تعدادی از شهدای احد، حلیمه سعدیه مادر رضایی پیامبر، ام البنین (مادر حضرت ابوالفضل العباس)، در این مکان دفن گردیده اند.
بقیع در نیم قرن گذشته، گنبد و بارگاه داشته، که به دستور مفتی های سعودی، تخریب گردیده است.


بیت الاحزان

در کنار بقیع درختی بود، که حضرت فاطمه زهرا (س) همراه حسن و حسین (ع) به آنجا می آمدند و در فراق مرگ پدرشان و مظلومیت حضرت علی (ع) گریه می کردند. این مکان به بیت الاحزان معروف بود.

کوه احد یا جبل احد

محل جنگ احد و محل شهادت و دفن حمزه سیدالشهداء عموی گرامی پیامبر و محل زخمی شدن پیامبر گرامی اسلام و شکستن پیشانی و دندان آن حضرت و زخمی شدن حضرت علی ابن ابی طالب (ع) و محل دفن تعدادی از شهدای جنگ احد، می باشد.
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: اگر کسی به مدینه به زیارت من بیاید و به زیارت قبر عمویم حمزه نرود بر من جفا کرده است.

مسجد قبلتین ( ذوقبلتین )

یهودیان، مسلمانان را سرزنش می کردند که پیامبر شما بر قبله یهود، بیت المقدس نماز می خواند.
پیامبر اسلام سر به آسمان بلند کردند و از خدا خواستند که مسلمانان را از سرزنش یهود و دشمنان اسلام نجات دهد. تا اینکه در روز دوشنبه 15 رجب سال دوم هجری، زمانی که پیامبر نماز ظهر را در این محل به جا می آوردند، آیات تغییر قبله بر آن حضرت نازل شد و این فرمان باعث خوشنودی پیامبر و مسلمانان گردید و از آن به بعد مسلمین رو به کعبه نماز خواندند.


مسجد شجره – ذوالحلیفه (ابیار علی )

مسجد شجره در مسیر خروج از مدینه به طرف مکه، و در منطقه ابیار علی می باشد و محل احرام و میقات کسانی است که از مدینه عازم حج یا عمره می شوند.

پیامبر گرامی اسلام بارها از این مسجد، محرم شدند و به طرف مکه رفتند.


مساجد سبعه

محل جنگ خندق یا احزاب می باشد که مسجدعلی(ع)، مسجد فاطمه (س)، مسجد فتح و مسجد سلمان در آن منطقه است.
در سالهای اخیر، حکومت سعودی، دست به تخریب این مساجد زده، تا یک مسجد جدید در آن منطقه احداث نماید.

مساجد دیگر مدینه

• مسجد غمامه
• مسجد علی ابن ابی طالب (ع)
• مسجد مباهله یا مسجد الاجابه
• مسجد ابوذر غفاری
• مسجد فضیخ
• مسجد ردالشمس
• مشربه ام ابراهیم