والدین رحمت شده در روایات

بسم الله

از کنار هم قرار گرفتن مسئلة توحید و موضوع احترام به والدین، میزان اهمیت بی شمار آن در اسلام روشن می شود. لکن والدین نیز نسبت به فرزندان وظایفی دارند که انجام این وظایف مطابق آنچه در شریعت به آن توصیه شده، باعث جلب رحمت حضرت حق و نیز رضایت ائمه علیهم السلام است. در این مقاله سعی شده است از منظر روایات به آن تکالیف نگاهی گذارا بیندازیم.

والدینی که فرزند آنها کلمه «بسم الله الرحمن الرحیم»را فرا می گیرد

پیامبر(صلی الله علیه وآله)فرمود: هنگامی که آموزگار به کودکی «بسم الله الرحمن الرحیم»‌را می آموزد و آن کودک کلمه «بسم الله الرحمن الرحیم»را فرا می گیرد و بر زبان جاری می کند، در این هنگام خدای متعال برای آن کودک و برای والدین او، و برای آن آموزگار دوری و برائت از آتش جهنم را می نویسد.(1)
پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)به این مضمون فرمود:
شخصی که نوشته «بسم الله الرحمن الرحیم»را که روی زمین افتاده باشد -بخاطر حفظ حرمت خدای عز و جل و نام او-بر دارد.و از پایمال شدن آن جلوگیری نماید، چنین شخصی -نزد خدای متعال-در زمره صدیقین خواهد بود و این کار او، باعث تخفیف عذاب از والدینش می گردد، اگرچه آنها مشرک باشند.(2)

والدینی که فرزند خود را می بوسند

حضرت امیر المؤمنین(علیه السلام)فرمود: بوسیدن فرزند موجب رحمت می گردد.(3)
پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)فرمود: فرزندان خود را زیاد ببوسید؛ زیرا برای هر بوسه درجه و منزلتی را در بهشت خواهید داشت.(4)

والدینی که فرزند خود را به خوبی تربیت می کنند

پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)فرمود: فرزندان خود را گرامی بدارید و آنها را به خوبی تربیت کنید. این کار برای شما موجب آمرزش می گردد.(5)
امام کاظم(ع)در ضمن حدیثی فرمود: هشت خصلت است که هر شخص دارای آنها باشد،‌ خدای متعال او را وارد بهشت خواهد نمود و رحمتش را بر او خواهد گستراند. از جمله آن خصلتها: خوب تربیت نمودن فرزند است.(6)

والدینی که فرزند خود را خوشحال می نمایند

پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)فرمود: شخصی که فرزند خود را خوشحال نماید، خدای متعال -در روز قیامت-او را خوشحال خواهد ساخت.(7)
پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)فرمود: شخصی که زنی از محارم خود را خوشحال سازد خدای متعال او را در روز قیامت خوشحال خواهد نمود.(8)

والدینی که فرزند خود را دوست دارند

امام صادق(علیه السلام)فرمود: بدرستی که خداوند عز و جل شخص را -بخاطر شدت علاقه ای که به فرزندش دارد-مورد رحمت خود قرار می دهد.(9)

والدینی که فرزند خود را راضی می نمایند

پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)فرمود: شخصی که کودک خود را راضی نماید و دل وی را بدست بیاورد، خدای متعال او را -در روز قیامت-آن چنان مورد رضایت خود قرار می دهد که او نیز راضی گردد.(10)

والدینی که خطای فرزند خود را مورد عفو قرار می دهند

پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)به این مضمون فرمود: خدای عز و جل مورد رحمت قرار می دهد شخصی را که خطاهای فرزند خود را مورد عفو قرار می دهد و از خدای متعال برای او طلب بخشش می کند.

والدینی که فرزند نیکوکاری دارند

پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)فرمود: پنج چیز از نشانه های سعادت بشمار می آید:
1-همسر شایسته داشتن، 2-فرزندان نیکوکار داشتن، 3-دوستان و همنشینان شایسته داشتن، 4-دستیابی به رزق و روزی در شهر و دیار خود، 5-دوست داشتن آل محمد(صلی الله علیه وآله).(11)
امام صادق(علیه السلام)فرمود: شخصی که مهر و محبت ما را در دل خود دارد، بر او لازم است که برای خود زیاد دعا بنماید. زیرا مادر او پاکدامن بوده است.(12)
پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)فرمود: بدرستیکه فرزند شایسته گلی از گلهای بهشت است.(13)
امام صادق(علیه السلام)فرمود: فرزند شایسته.برترین میراثی است که از شخص فوت شده به یادگار می ماند.(14)
پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)فرمود: پنج گروه هستند که پس از مرگ آنها -نیز-ثواب در نامه اعمالشان نوشته می شود:
شخصی که درختی را بکارد، شخصی که چاه آبی را حفر کند، شخصی که مسجدی را برای خدا بنا نماید، شخصی که قرآنی را بنویسد و شخصی که فرزند شایسته و صالحی را به یادگار بگذارد.(15)

والدینی که فرزندشان کمک کار آنها می باشد

امام سجاد(علیه السلام)فرمود: از نشانه های سعادت یک شخص آن است که فرزندانی داشته باشد که کمک کار او باشند.(16)

والدینی که فرزندشان -در زمان حیات-در حقشان دعای خیر می کند

حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام)فرمود: چهار گروه هستند که دعای آنها مستجاب می گردد:
پیشوای دادگری که برای پیروان خود دعا می کند، پدر نیکوکاری که در حق فرزند خود دعا می کند، فرزند نیکوکاری که در حق پدر خود دعا می کند و مظلوم.
زیرا خدای عز و جل می گوید: به عزت و جلالم سوگند که تو را کمک و یاری خواهم نمود، اگرچه پس از گذشت مدت زمانی باشد.(17)
امام صادق(علیه السلام)فرمود: اجر و ثواب چند چیز است که -پس از مرگ آدمی-به او می رسد: داشتن فرزند شایسته و صالحی که برای او دعای خیر کند. از جمله آن امور می باشد.(18)

والدینی که فرزندشان برایشان استغفار می کند و از خدای متعال برای آنها طلب آمرزش می نماید

امام صادق(علیه السلام)فرمود: شش چیز است که شخص مؤمن -بعد از مرگ خود-از آنها سود و نفع می برد:
فرزند شایسته ای که برای او استغفار کند ، قرآنی-که از او مانده باشد-خوانده شود، و چاه آبی که حفر کرده باشد، و درختی که کاشته باشد، و آبی که جاری کرده باشد و سنت حسنه ای که از آن پیروی گردد.(19)
پیامبراکرم(ص)فرمود: فرزند جگرگوشه مؤمن بشمار می آید. اگر قبل از والدین خود بمیرد -در روز قیامت-آنها را مورد شفاعت خود قرار می دهد و اگر والدین قبل از او بمیرند.او برای آنها از درگاه خدای متعال استغفار می کند و آنها آمرزیده می شوند.(20)

والدینی که فرزند آنها قرآن را تلاوت می نمایند

امام صادق(علیه السلام)فرمود: شخصی که قرآن را از رو بخواند.بینایی او افزون می گردد.و عذاب والدین او تخفیف می یابد -اگرچه آنها کافر باشند-(21).
امام صادق(علیه السلام)فرمود: شخصی که سوره جحد و توحید را در یکی از نمازهای واجب خود بخواند.خدای عز و جل او و والدینش را مورد مغفرت و آمرزش قرار می دهد.(22)
پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)به این مضمون فرمود: هنگامی که شخص مؤمن قرآن می خواند خدای عز و جل به دیده رحمت به او می نگرد و خدای عز و جل برای هر آیه هزار حورالعین به او کرامت می فرمایدو خدای متعال برای هر حرفی از قرآن.نوری در صراط به او عنایت می فرماید و هنگامی که او قرآن را ختم کند.خدای عز و جل ثواب سیصد و سیزده پیامبر را به او می دهدو مانند آن است که کتب انبیاء را تلاوت نموده است و جسد او بر آتش جهنم حرام می گردد و پس ازختم قرآن هنگامی که از جای خود برمی خیزد خدای متعال او و والدینش را مورد مغفرت و آمرزش قرار می دهد.(23)

والدینی که در راه دفاع از فرزند و حریم خانواده کشته می شوند

حضرت امام صادق(علیه السلام)فرمود: پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)فرمود: شخصی که در راه دفاع نمودن از حریم فرزند و خانواده خود کشته می شود.شهید محسوب می گردد.(24)

والدینی که با فرزند خود مدارا می کنند

حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام)فرمود:
شخصی که یتیمی را مورد تفقد و پناه قرار می دهد و به شخص ضعیف و مستمند رحم می کند و والدین خود را مورد شفقت قرار می دهد و با فرزند خود مدارا می نماید و با زیردستان خود مدارا می کند؛ خدای متعال او را در بهشت و رضوان جای خواهد داد و رحمت خود را بر او گسترده خواهد ساخت.(25)

والدینی که با محبت به فرزند نگاه می کنند

پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)فرمود: نگاه کردن والدین به فرزند خود -از روی محبت-عبادت بشمار می آید.(26)

والدینی که به فرزند خود نماز را آموزش می دهند

در حدیث آمده است: نماز را در سن هفت سالگی به فرزندان خود بیاموزید.و در هشت سالگی از آنها بخواهید تا نماز بخوانند.(27)

والدینی که به فرزند خود نیکی می نمایند

امام صادق(علیه السلام)فرمود: سه چیز است که اگر شخص مؤمن آنها را بجای آورد این کار باعث زیادی نعمت و بقای آن بر او خواهد بو؛
1)طول دادن رکوع و سجود در نماز،
2)طول دادن نشستن بر سر سفره هنگامی که دیگران بر سر سفره او حضور دارند،
3)نیکی کردن به فرزند و خانواده.(28)

والدینی که -در نبود پدر و مادر خود-به فرزند خود نیکی می کنند

امام صادق(علیه السلام)فرمود: شخصی که به فرزند خود نیکی می نماید، همانند آن است که به والدین خود نیکی کرده است.(29)
روزی امام کاظم(علیه السلام)به مردی فرمود: آیا والدین تو زنده هستند؟
آن مرد گفت: خیر.
امام(علیه السلام)به آن مرد فرمود: آیا تو فرزند داری؟
آن مرد گفت: بله.
در این هنگام امام(علیه السلام)به او فرمود: به فرزند خود نیکی نما.زیرا این امر بمنزله نیکی نمودن به والدین ات بشمار می آید.(30)

والدینی که به فرزند خود در راه نیکی کردن یاری می کنند

پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)فرمود: خداوند مورد رحمت قرار می دهد شخصی را که فرزند خود را در راه نیکی کردن یاری می نماید.(31)
پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)فرمود: خداوند مورد رحمت قرار می دهد پدر و مادری را که فرزندشان در راه نیکی کردن به خود یاری می دهند(32)

والدینی که در حق فرزند دعای خیر می کنند

پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله)فرمود: عفو نمودن فرزند و بخشیدن او -هنگامیکه عمل ناشایستی از وی سرمی زند-و دعا نمودن در حق او.
از نشانه های نیکی نمودن به فرزند بشمار می آید.(33)
توجه به تعالیم اسلامی و توصیه ها و راه های تربیتی آن، مایه سعادت در همه ی امور است. در موضوع حقوق و تکالیف والدین نیز اگر به آموزه های زمامداران دین توجه ویژه ای بشود، سعادت و رحمت واسة حق را به دنبال خواهد داشت که نمونه هایی از آنها بیان گردید.

پی نوشت ها :

1-قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): إذا قال المعلم للصبی: قل: بسم الله الرحمن الرحیم.
فقال اصلی: بسم الله الرحمن الرحیم.
کتب الله براءة للصبی.و براءة لأبویه.و براءة للمعلم (من النار)_(جامع الأخبار ص 42 الفصل 22 منشورات الرضی و مجمع البیان ج 1 ص 90)_مابین القوسین لم یذکر فی المجمع.
2-قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): من رفع قرطاساً من الارض مکتوباً علیه: بسم الله الرحمن الرحیم.إجلالاً لله و لأسمه -عن أن یداس-کان عند الله من الصدیقینو خفف عن والدیه.و إن کانا مشرکین (تنبیه الخواطرج 1 ص 32).
3-قال أمیرالمؤمین(علیه السلام)قبلة الولد رحمة (مکارم الاخلاق ص 475).
4-قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): أکثروا من قبلة أولادکم.فإن لکم بکل قبلة درجة فی الجنة -سیرة خمسمأة عام (روضة الواعظین ج 2 ص 245 و بحارالأنوار ج 101 ص 12)
-فی بحار الأنوار هکذا: ...فی الجنة ما بین کل درجة خمسمأة عام.
5-قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): أکرموا أولادکم.و أحسنوا أدبهم -یغفر لکم (مکارم الأخلاق ج 1 ص 478 و بحار الأنوار ج 101 ص 95).
-فی بحار الأنوار: آدابهم.
6-(قال الامام الکاظم(علیه السلام)): ثمانیة اشیاء من کن فیه أدخله الله الجنة نشر علیه الرحمة:
من آوی الیتیم و بر والدیه و أحسن تربیة ولدهو رفق بمملوکه و رحم الضعیف و أنصف من نفسه.
و أحسن -من کل أحد-بشره و وسع فی نفقته (معدن الجواهر للشیخ الکراجکی -علیه الرحمة-ص 64).
قال أمیرالمؤمنین(علیه السلام): و حق الولد علی الوالد أن یحسّن اسمه و یحسّن أدبه و یلّمه القرآن
(شرح نهج البلاغة لأبن أبی الحدید ج 19 ص 365).
قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): من حق الولد أن: یحسّن اسمه و یحسّن أدبه (مستدرک الوسائل ج 15 ص 128).
قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): من حق الولد -علی والده-ثلاثة: یحسّن إسمه.و یعلمه الکتابة.
و یزوجه إذا بلغ (مکارم الاخلاق ج 1 ص 474 و روضة الواعظین ج 2 ص 246).
7-عن أبی عبدالله(علیه السلام)قال: قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): من قبل ولده کتب الله عز و جل له حسنة.و من فرحه، فرحه الله یوم القیامة...(الکافی ج 6 ص 49 و عوالی اللائی ج 3 ص 283).
9-قال الامام صادق(علیه السلام): إن الله لیرحم العبد لشدة حبه لولده (الکافی ج 6 ص 50).
قال الامام صادق(علیه السلام): إن الله لیرحم الوالد لشدة حبه لولده (عدة الداعی ص 88).
قال الامام صادق(علیه السلام): ‌إن الله عز و جل لیرحم الرجل لشدة حبه لولده (من لا یحضره الفقیه ج 3 ص 310 و مکارم الاخلاق ج 1 ص 472).
قال الامام صادق(علیه السلام): إن الله عز و جل یرحم الرجل لشدة حبه لولده (ثواب الاعمال ص 238).
10-قال رسول الله (صلی الله علیه وآله): ...من یرضی صبیاً له صغیراً -من نسله-حتی یرضی.
ترضاه الله یوم القیامة حتی یرضی (میزان الحکمة ج 11 ص 4876 نقله عن کنز العمال).
11-قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): خمسة من السعادة: الزوجة الصالحة.و البنون الأبرار.
و الخلطاء الصالحون.و رزق المرء فی بلده.
و الحب لآل محمد(صلی الله علیه وآله)(دعائم الاسلام ج 2 ص 195 و عوالی اللئالی ج 3 ص 293).
12-قال الأمام الصادق(علیه السلام): من وجد برد حبنا علی قلبه.فلیکثر الدعاء لامه.
فإنهم لم تخن أباه (معانی الأخبار ص 161).
13-عن أبی عبدالله(علیه السلام)قال: قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): (إن)_الوالد الصالح ریحانة _من ریاحین الجنة (الکافی ج 6 ص 3 و من لایحضره الفقیه ج 3 ص 309 و مکارم الاخلاق ج 1 ص 471 و النوادر للسید فضل الله الراوندی -علیه الرحمة-ص 94).
_مابین القوسین ذکر فی الکافی و لم یذکر فی باقی المصادر._فی النوادر: ریحان.
14-قال الامام الصادق(علیه السلام): الولد الصالح میراث الله -من المؤمنین -إدا قبضه _(مشکاة الأنوار ج 2 ص 219 و بحار الأنوار ج 79 ص 124).
_فی مشکاة الأنوار: -من المؤمن-.
__قال العلامة المجلسی -علیه الرحمة-فی شرح هذا الحدیث الشریف هکذا:
الظاهر إن الضمیر فی -قبضه-راجع إلی المؤمنین.
أی: ‌ما یصل إلی الله مما یخلفه المؤمن -من أهله و ماله و ولده-الوالد الصالح لأنه ینفع لدین الله و احیاء شریعته و یحتمل کون الضمیر راجعاً إلی الولد -کما فهمه الأکثر- و لا یخفی بعده.
إذا میراث إنما یطلق علی ما یبقی بعد الموت.و -ایضاً-التقید بالولد الصالح لایناسب هذا المعنی (بحار الانوار ج 79 ص 124).
15-قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): خمسة فی قبورهم و ثوابهم یجری إلی دیوانهم: من غرس نخلاً.و من حفر بئراً.و من بنی الله مسجداً.و من کتب مصحفاً.و من خلّف ابناً صالحاً (جامع الأخبار ص 283 الفصل 62 تحقیق و نشر مؤسسة آل البیت(ع)لإحیاء التراث تحت إشراف سماحة العلامة حجة الاسلام و المسلمین الحاج السید جواد الحسینی الشهرستانی -دامت برکاته-).
16-قال الامام السجاد(علیه السلام): من سعادة الرجل أن یکون له وُلد یستعین بهم (الکافی ج 6 ص 2).
(قال الامام السجاد(ر)): (إن)_من سعادة المرء أن یکون متجره فی بلده__.
و یکون خلطاؤه صالحین.
و یکون له ولد_یستعین بهم (الکافی ج 5 ص 257 و من لا یحضره الفقیه ج 3 ص 99 و الخصال ص 159).
_ما بین القوسین لم یذکر فی الخصال.
__فی الفقیه و الخصال: بلاده.
-فی الفقیه: أولاد.
17-قال امیرالمؤمنین(علیه السلام): أبعة لا ترد لهم دعوة: الامام العادل لرعیته.
والوالد البار لولده.
و الولد البار الوالده.
و المظلوم.
یقول الله عز إسمه: -و عزتی و جلالی -لأنتصرن لک -و لو بعد حین-(الارشاد للشیخ المفید -علیه الرحمة-ج 1 ص 304).
18-قال الامام صادق(علیه السلام): لیس یتبع الرجل -بعد موته-من الأجر إلا ثلاث خصال:
صدقة أجراها فی حیاته.فهی تجری بعد موته.
و سنة هدی سنها.فقی یعمل بها بعد موته.
أو ولد صالح یدعو له (الکافی ج 7 ص 56).
(و فی حدیث آخر هکذا): و صدقة مبتولة لاتورث.
أو سنة هدی یعمل بها -بعده-الکافی ج 7 ص 56).
قال الامام صادق(علیه السلام): لیس یتبع الرجل -بعد موته-من الأجر إلا ثلاث خصال:
صدقة أجراها فی حیاته.فهی تجری له بعد وفاته.
أو ولد صالح یدعو له.
أو سنتة هدی استنها.فهی یعمل بها بعده (دعائم الاسلام ج 2 ص 340).
قال الامام الصادق(علیه السلام): لا یتبع الرجل -بعد موته-إلا ثلاث خصال:
صدقة أجراها الله له فی حیاته.فهی تجری له بعد موته.
و سنة هدی یعمل بها.
و ولد صالح یدعو له (تحف العقول ص 363).
قال الامام الصادق(علیه السلام): لا یتبع الرجل -بعد موته-إلا ثلاث خصال:
صدقة أجراها لله فی حیاته.فهی تجری له بعد موته.
و سنة هدی سنها.فهی یعمل بها بعد وفاته.
و ولد صالح یدعو له (الکافی ج 7 ص 56).
قال الامام صادق(علیه السلام): لیس یتبع المیت -بعد موته-مت الأجر إلا ثلاث خصال:
صدقة أجراها فی حیاته.فهی تجری بعد موته.
و سنة هو سنها.فهی یعمل بها بعد موته.
أو ولد صالح یدعو له (تهذیب الأحکام ج 9 ص 269).
قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): خیر ما یخلف الرجل -من بعده-ثلاث: ولد صالح یدعو له.
و صدقة تجری.یبلغه أجرها.
و علم یعمل به من بعده (منیة المرید ص 103).
19-قال الامام صادق(علیه السلام): ست خصال ینتفع بها المؤمن (من)*بعد موته: ولد صالح یستغفر له.و مصحف یقرء منه _و قلیب یحفره.و غرس یغرسه.
و صدقة ماء یجریه.و سنة حسنة‌یؤخذ بها بعده (الأمالی للشیخ الصدوق -علیه الرحمة-ص 232 المجلس 32 و الخصال ص 323).
*ما بین القوسین لم یذکر فی الخصال._فی الخصال: یقرء فیه.
قال الامام صادق(علیه السلام): ستة تلحق __المؤمن -بعد وفاته-: ولد یستغفر له-.
و مصحف یخلفه.و غرس یغرسه.و قلیب _یحفره.و صدقة یجریها_.
و سنة یؤخذ بها من بعده (الکافی ج 7 ص 57 و عوالی اللئالی ج 3 ص 260).
_فی من لا یحضره الفقیه ج 1 ص 117 هکذا: یلحقن المؤمن -بعد وفاته-.
_(و فی روایة اخری): ولد صالح یستغفر له (الکافی ج 7 ص 56).
__فی عوالی اللئالی: و بئر یحفره.و فی الفقیه ج 7 ص 182: و بئر یحفرها.
_و فی الفقیه ج 1 هکذا: و صدقة ماء یجریه...
قال العلماء: المراد بالصدقه الجاریة: الوقف (عوالی اللئالی ج 3 ص 260).
20-قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): الولد کبد المؤمن.
إن مات -قبله-صار شفیعاً له.
و إن مات -بعده-یستغفر له.
فیغفر الله له (عوالی اللئالی ج 1 ص 270).
21-قال الإمام الصادق(علیه السلام): من قرء القرآن -من المصحف-متع ببصره.
و خفف عن والدیه -و إن کانا کافرین-(الکافی ج2 ص613).
قال الإمام الصادق(علیه السلام): من قرء القرآن -من المصحف-متعه الله ببصره.
و خفف عن والدیه -و إن کانا کافرین-(المصباح للشیخ الکفعمی -علیه الرحمة-ص 604).
قال الإمام الصادق(علیه السلام): من قرء فی المصحف -نظراً-متع ببصره.
و خفف عن والدیه (و إن کانا کافرین)*(ثواب الأعمال ص 128 و الدعوات للشیخ الراوندی -علیه الرحمة-ص 197).*ما بین القوسین لم یذکر فی الدعوات.
قال الإمام الصادق(علیه السلام): من قرء فی المصحف متع ببصره.
و خفف عن والدیه-و لو کانا کافرین-(عدة الداعی ص 290).
قال الإمام الصادق(علیه السلام): من قرء القرآن -من المصحف-متع ببصره.
و خفف عن والدیه -و إن کانا کافرین-(عوالی اللئالی ج 4 ص 23 و المصباح للشیخ الکفعمی -علیه الرحمة-ص 604 الفصل 39).
(قال الإمام السجاد(علیه السلام)فی شأن قرائة القرآن): ...إقرؤه فی المصحف.فإنه من قرأه -فی المصحف -متع ببصره.و خفف عن والدیه (اعلام الدین ص 101).
22-قال الإمام الصادق(علیه السلام): من قرء الحجد و التوحید فی فریضة من الفرائض.
غفر الله له و لوالدیه (المصباح للشیخ الکفعمی -علیه الرحمة-ص 602 الفصل 39).
_یعنی: سوره قل یا أیها الکافرون.
23-قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): إن المؤمن إذا قرء القرآن نظر الله إلیه بالرحمة.
و اعطاه بکل آیة ألف حور.
و اعطاه بکل حرف نوراً علی الصراط.
فإذا ختم القرآن اعطاه الله ثواب ثلاثمائة و ثلاثة عشر نبیاً بلغوا رسالات ربهم.
و کأنما قرء کل کتاب أنزل الله علی أنبیائه.
و حرم الله جسده علی النار.
و لا یقوم من مقامه حتی یغفرالله له و لأبویه...(جامع الأخبار ص 113 الفصل 21).
24-عن أبی عبدالله(علیه السلام)قال: قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): من قتل دون عیاله فهو شهید (تهذیب الأحکام ج 6 ص 173 باب: قتال المحارب و اللص).
(راجع: وسائل الشیعة ج 15 ص 119 باب: الدفاع عن النفس و الحریم و المال).
قال الإمام الباقر(علیه السلام): إذا دخل علیک رجل یرید أهلک و عیالک و مالک.فأبدره بالضربة -إن استطعت-فإن اللص محارب لله و لرسوله...(وسائل الشیعة ج 15 ص 119).
عن أبی مریم.عن أبی جعفر(علیه السلام)قال: قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): من قتل دون مظلمته فهو شهید.
ثم قال(علیه السلام): -یا أبا مریم-هل تدری ما دون مظلمته؟
قلت: -جعلت فداک-الرجل یقتل دون أهله و دون ماله و أشباه ذلک.
فقال(علیه السلام): -یا أبا مریم-إن من الفقه عرفان الحق (الکافی ج 5 ص 52 و تهذیب الأحکام ج 6 ص الباب 78).
لعل المراد: إن الفقه من عرف مواضع القتال فی أمثال هذه.حتی یحق له أن یتعرض لذلک.
فربما کان ترک التعرض أولی و ألیق.
کما إذا تعرض المحارب للمال -فحسب-دون النفس (نقلاً عن هامش الکافی).
25-قال أمیرالمؤمنین(علیه السلام): من آوری الیتیم.و رحم الضعیف.و انفق_علی والدیه.
و رفق علی ولده.و رفق بمملوکه.أدخله الله تعالی فی رضوانه.و نشر _علیه رحمته...
(الجعفریات ص 275 و مستدرک الوسائل ج 11 ص 171).
_فی الجعفریات: و ارتفق.و فی بعض المصادر: أشفق علی والدیه.
_فی الجعفریات: و یسر علیه.
26-قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): نظر الوالد إلی لوده -حباً له-عبادة (مستدرک الوسائل ج 15 ص 170).
27-قال الإمام الباقر(علیه السلامع): مروا صبیانکم بالصلاة إذا کانوا بنی سبع سنین...(الکافی ج 3 ص 409).
قال أمیرالمؤمنین(علیه السلام): علموا صبیانکم الصلاة.
و خذوهم بها إذا بلغوا ثمان سنین (الخصال ص 626).
28-عن زرارة قال: سمعت أبا عبدالله(علیه السلام)یقول: ثلاثة أن یعملهن المؤمن کانت زیادة فی عمره و بقاء النعمة علیه.
فقلت: و ما هن؟
قال (علیه السلام): تطویله فی رکوعه و سجوده فی صلاته.
و تطویله لجلوسه علی طعامه.إذا أطعم علی مائدته.
و اصطناعه المعروف إلی أهله (الکافی ج 4 ص 49-50).
29-قال الإمام الصادق(علیه السلام): بر الرجل بولده.بره بوالدیه (من لا یحضره الفقیه ج 3 ص 311 و مکارم الأخلاق ج 1 ص 475).
121-عن أبی طالب رفه إلی أبی عبدالله(علیه السلام)قال: قال له رجل من الأنصار: من أبر؟
قال (علیه السلام): والدیک.
قال: قد مضیا.
قال (علیه السلام): بر ولدک (الکافی ج 6 ص 49).
30-أروی عن العالم (علیه السلام): إنه قال لرجل: إلک والدان؟
فقال: لا.
فقال (علیه السلام): ألک ولد.
قال: نعم.
قال (علیه السلام): بر ولدک.
یحسب لک بروالدیک (الفقه المنسوب إلی الإمام الرضا(ع)ص 336 الباب 88 و بحار الأنوار ج 71 ص 77 و مستدرک الوسائل ج 15 ص 170).
31-قال رسول الله(ص): رحم الله امرءاً أعان ولده علی بره...(روضة الواعظین ج 2 ص 242 و مشکاة الأنوار ج الفصل 14).
قال رسول الله(صلی الله علیه وآله)رحم الله من أعان ولده علی بره...(الکافی ج 6 ص 5 و تهذیب الأحکام ج 8 ص 187).
قال رسول الله(صلی الله علیه وآله)رحم الله من والداً أعان ولده علی بره (ثواب الأعمال ص 221 و الأمالی للشیخ الصدوق -علیه الرحمة-ص 363 المجلس 48 و جامع الأخبار ص 284 و تنبیه الخواطر ج 2 ص 167 و جامع الأحادیث للشیخ جعفر بن أحمد القمی -علیه الرحمة-ص 80).
قال رسول الله(ص)رحم الله والداً أعان ولده علی البر...(الفقه منسوب إلی الإمام الرضا(علیه السلام)ص 336 الباب 88 و بحار الأنوار ج 71 ص 77 و مستدرک الوسائل ج 15 ص 168).
32-عن أبی عبدالله(علیه السلام)قال: قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): رحم الله والدین أعانا ولدهما علی برهما (الکافی ج 6 ص 48 و تهذیب الأحکام ج 8 ص 186 الباب 5 و الجعفریات ص 310).
قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): رحم الله والدین حملا ولدهما علی برهما (من لا یحضره الفقیه ج 4 ص 269 و مکارم الأخلاق ج 2 ص 335 و المواعظ ص 44).
_-یعنی لازم است پدر و مادر -با حسن رفتار خود-کاری کنند تا فرزندشان به نیکی کردن به آنها تشویق و ترغیب گردد.
و نباید آنها فرزند را به سختی و زحمت بیاندازند و خواسته هائی که خارج از توان می باشد از او توقع داشته باشند.
زیرا این رفتارهای نابجا و توقعات بیجا.فرزند را از ادامه نیکی کردن به والدین دلسرد می کند.
33-قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): رحم الله من أعان ولده علی بره.
و هو أن: یعفو عن سیئته.
و یدعو له فیما بینه و بین الله (بحار الانوار ج 101 ص 98).