بسم الله
از این زمان به بعد مسلمانان در کنار ترجمه ی کتاب های فلسفی، آثار مستقلی نیز در فلسفه پدید آوردند. نخستین مسلمانی که با عنوان فیلسوف شناخته شد، کندی بود. پس از او فلسفه در میان مسلمانان رو به رشد نهاد؛ تا جایی که فارابی را دانشمندی هم طراز ارسطو دانستند و او را « معلم ثانی» خواندند؛ زیرا ارسطو به عنوان « معلم اول» شهرت یافته بود. در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم، فلسفه با ابن سینا به اوج خود رسید.
1. زمینه های عقل گرایی در سخنان ائمه علیهم السلام
بی شک نقطه ی آغاز توجه مسلمانان به علوم عقلی و، دستور قرآن به تأمل، تفکر و اندیشیدن است. خدای متعالی در بسیاری از آیات قرآن به مسلمانان دستور می دهد که در آفرینش آسمان، زمین، موجودات هستی، انسان و احوال گذشتگان، تفکر و تدبر کنند. (1)بعد از قرآن، سخنان ائمه علیهم السلام یکی از مهم ترین عوامل توجه مسلمانان به علوم عقلی است. در احادیث ایشان، عقل بالاترین آفریده و مخلوق خدا شمرده شده است. در حدیثی از امام باقر علیه السلام می خوانیم: « وقتی که خدای متعالی عقل را آفرید، با او سخن گفت و به او فرمود: پیش بیا. پس پیش آمد. آن گاه فرمود: برگرد. برگشت. در این هنگام فرمود: به عزت و جلالم سوگند مخلوقی محبوب تر از تو نیافریدم و تو را آن گونه که دوست داشتم، کامل کردم. بدان که با تو امر می کنم و با تو نهی می نمایم و با تو عقاب می کنم و با تو ثواب می دهم».
