یکی از ارکان نماز، اذان و اقامه است که از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است. مۆذن با اذان خود، مردم را به عبادت آفریدگار فرا می‌خواند و آنان را به پرستش خداوند، تشویق می‌کند.
یکی از ارکان نماز، اذان و اقامه است که از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است. در این مطلب به احادیثی در مورد اهمیت اذان و اقامه می‌پردازیم:
فلسفه اذان و اقامه
فضل بن شاذان درباره حکمت اذان از امام رضا(علیه السلام) روایت می‌کند که فرمود: «اینکه مردم به اذان دستور داده شده‌اند، علل و حکمت‌های زیادی دارد، از آن جمله اینکه یادآوری برای فراموش‌کاران و بیداری برای غافلان باشد و کسانی را که وقت نماز را نمی‌دانند یا مشغول کار دیگری شده‌اند، با وقت نماز آشنا گرداند.
مۆذن با اذان خود، مردم را به عبادت آفریدگار فرامی‌خواند و آنان را به پرستش خداوند تشویق می‌کند و با اقرار به توحید، ایمان و اسلام خود را آشکار و اعلان می‌نماید و برای فراموش‌کاران، فرارسیدن وقت نماز را اعلام می‌دارد. مۆذن که به این نام، نامیده شده است بدین جهت است که او با اذان خود، نماز را اعلام می‌کند.
اینکه اذان با تکبیر (اللَّهُ أَکْبَر) آغاز و با تهلیل (لَا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ) ختم می‌شود، بدین جهت است که خداوند عزوجل، خواسته است که آغاز و انجام، با نام و یاد او باشد و اسم خدا در تکبیر، در اول فصل و در تهلیل، در آخر فصل است.
اینکه هر فصل از اذان، دو بار قرار داده شده بدین جهت است که در گوش شنوندگان تکرار شود و تأکید به عمل آید تا اگر کسی از بار اول غفلت کرد، از بار دوم غفلت نورزد و دیگر اینکه نماز، دو رکعت، دو رکعت است و لذا فصول اذان هم دو بار، دو بار قرار داده شده است.
تکبیر در اول اذان، چهار بار قرار داده شده و علتش این است که اذان به طور ناگهانی آغاز می‌شود و قبل از آن، کلامی نیست که شنونده را آگاه و متنبه گرداند. پس بار اول تکبیر، شنوندگان را برای شنیدن فصل‌های بعدی آماده می‌سازد.
بعد از تکبیر، شهادتین قرار داده شده، زیرا اولین مرحله ایمان، توحید و اقرار به وحدانیت خداوند و دومین مرحله آن، اقرار به رسالت پیامبر(صلی الله علیه وآله) است و اطاعت از خدا و پیامبر(ص) و شناخت آن دو، مقرون به همدیگر است و چون اصل ایمان، شهادتین است، شهادتین هم هر کدام دو بار قرار داده شده، چنانکه در سایر حقوق نیز دو شاهد در نظر گرفته شده است. پس هنگامی که بنده به وحدانیت خداوند و رسالت پیامبر او اعتراف کرد، به همه ایمان اقرار کرده است، چون اصل و اساس ایمان، اقرار به خدا و پیامبرش است.
بعد از شهادتین هم فراخوانی به نماز قرار داده شده است، زیرا اصل تشریع اذان برای نماز است و وسط اذان هم برای دعوت به نماز دعوت به رستگاری و انجام بهترین عمل در نظر گرفته شده است و ختم سخن (اذان) هم با اسم خداوند است، همان‌گونه که ابتدای آن با اسم خداوند بود.»
احادیثی در مورد اذان و اقامه
اسماعیل جعفی روایت می‌کند که امام باقر(علیه السلام) فرمود: «اذان و اقامه، 35 حرف است. پس یکی یکی با دست مبارکش آنها را شمرد، اذان، 18 حرف و اقامه 17 حرف.»
