"نخل
گردانی، طبق کشی، طشت گذاری، دسته‌های شاخسی واخسی، زارخاک، گِل
مالی، بیل زنی و..." تنها مشتی از خروارها جلوه‌ها و مراسم‌های
عزاداری است که مردم شهرهای مختلف ایران در این روزها و شب‌های
عزای سید و سالار شهیدان انجام می‌دهند. محرم و عاشورا در فرهنگ
مذهبی شیعه‌ها همواره جایگاه خاص و برجسته‌ای دارد و زمینه ساز
مجموعه‌ای از سنت‌ها و مراسم‌هایی است که در طول تاریخ به عنوان
میراثی معنوی نسل به نسل و سینه به سینه به دیگران منتقل می‌شود.
این‌ها گوشه‌‌ای از آداب و رسومی است که مردم اقلیم‌های مختلف در
شهرهایشان برگزار می‌کنند.
آذری‌ها:
طشت گذاری
عزاداری شهرهای آذربایجان و اردبیل با دو رسم خاص "طشت گذاری" و
دسته‌های "شاخسی، واخسی" معروف است که با مرثیه‌ها و آداب خاصی
برگزار می‌شود. دسته‌های عزاداری "شاخسی، واخسی" (شاه حسین، وای
حسین)، بنابر سنت دیرینه آذربایجانیان، همه ساله از دهه آخر ماه
ذیحجه، فعالیت خود را شروع می‌کنند.
