انسانیت را دریابیم

روح الله مهرجو
استاد دانشگاه و پژوهشگر اجتماعی

فروش نوزادان پدیده جدیدی به حساب نمیآید، زوجهای بدون فرزند که امکان باروری برای آنها فراهم نیست، به دنبال راههایی میگردند که طعم پدر و مادر شدن را بچشند. صف در مقابل پرورشگاههای بهزیستی برای نوزادانی که تازه به دنیا آمدند گواه بر این مدعا است اما سختگیریها و البته کمبود نوزادی که هنوز امکان به خاطر سپردن خاطرهای را ندارد، تا پدر و مادر از نو برای او دنیایی تازه بسازند، باعث میشود که دلالان که در همه جا حضور دارند، اینبار نیز به طمع اسکانس دست به کار شوند و نوزادان خانوادههای کم بضاعت را به دستان زوجهای در حسرت فرزند بگذارند. همه میدانیم که عبارت رایج این دلالان هم برای نرم کردن دل پدر و مادر که از فقر میخواهد به دوری فرزندنش تن دهد چیست: « پیش پدر و مادر فقیر که بماند آیندهای ندارد، اما اگر به این زوج پولدار و با سواد بسپارید حداقل روزهای خوبی خواهد داشت».
جمله وسوسهکنندهای که در اکثر موارد دل پدر و مادر را نرم میکند و بالاخره نوزاد تازه به دنیا آمده سرنوشتی دیگر پیدا میکند. این اتفاق غالبا در خانوادههایی که به بیماری اعتیاد دچار هستند بیشتر رخ میدهد. نمونههای این موارد بارها سوژه فیلمهای سینمایی و یا مستندها شده است و آثار هنری و اجتماعی درخشانی نیز تولید شده است.
اما اتفاقی که انقلاب الکترونیک و شبکههای اجتماعی آن را باعث شده است، بهرهگیری دلالان نوزاد از این بستر برای توسعه کسب و کار خود است. اکنون دلالان تقاضاها را در اینستاگرام دریافت و سعی میکنند به آنها پاسخ دهند. در این پدیده پدر و مادر اصلی هم شاید پول چندانی به دست نیاورند و بیشتر سود این کار نصیب همان دلالانی میشود که امروز کسب و کار نامشروع خود را گسترش داده و در فضای مجازی مشغول به کار هستند. اما به راستی برای جلوگیری از این اتفاقات که در نوع خود متاثرکننده بوده و روح و جسم آدمی را میآزارد چه باید کرد؟
قطعاً پاسخ دادن به این سوال جوانب بسیاری دارد و باید ان را همه جانبه بررسی کرد. اگر از پدر و مادر واقعی نوزادان خرده بگیریم، پاسخش به اندازه کافی روشن است:«شما گرسنگی نکشیدید و یا به عبارت دیگر شرمنده خانواده خود نشدید».
بنابراین باید اقدامات اساسی برای حل این معضل به کار بست. در ابتدا ایجاد ساختاری لازم است که فقر را ریشه کن کند، بدون تردید کشور ما به اندازه کافی سرمایه مادی و انسانی دارد که بتواند به این مهم دست یابد که در این زمینه همت دولت، مجلس، قوه قضاییه و از همه مهمتر خود مردم را میطلبد که به این اتفاقات پایان دهد.
در مرحله دوم سازمان بهزیستی باید در قوانین خود به شکلی تجدید نظر کند که همه افراد خواهان فرزند که دارای شرایط آن هستند، بتوانند در کمترین زمان ممکن به این خواسته خود دست یابند.
نیروی انتظامی و قوه قضاییه اشرافیت خود بر فضای مجازی را گسترش داده و از بروز اینگونه فعالیتها که ممکن است باعث به خطر افتادن حیات زندگی انسانها شود و کرامت اشرف مخلوقات را خدشه دار کند، جلوگیری کنند.
لذا به نظر میرسد برای حل این معضل و جلوگیری از تاثر مردم اقدامات همه گیر آغاز و با متخلفان نیز برخورد قانونی صورت گیرد. متاسفانه در این میان دلالان نوزاد، ثروت اندوزی میکرده و حتی ممکن است که کودک هم به دست خانواده مناسب نرسیده و در آینده از او سوءاستفاده شود. نگرانی اصلی در خرید و فروش نوزدان هم همین مسئله است که آیا خریدار شایستگی و شرایط لازم را برای تربیت نوزاد دارد یا خیر؟
یکی از دلایل سختگیری سازمان بهزیستی هم این مسئله است که آیا خانواده مورد نظر شرایط لازم را برای گرفتن حق سرپرستی یک نوزاد دارند یا خیر؟ اما قطعی است که باید شرایط لازم را برای انتقال این سرپرستی فراهم کنند تا بتوان با قدرت با متخلفان این حوزه که اقدام به خرید وفروش نوزادان میکنند برخورد کرد. طبیعی است متولیان باید سازوکاری لازم را برای افرادی که توان تامین زندگی فرزندان خود ندارند، را فراهم کنند که حداقل به صورت قانونی و زیر نظر مراجع انتقال سرپرستی صورت گیرد.
تردیدی نیست که امروز برای خرید و فروش نوزادان در فضای مجازی باید تدابیر لازم را اتخاذ و با متخلفان به شدت برخورد کرد.